Kiruna to najbardziej wysunięte na północ miasto w Szwecji. Od stu lat głównym źródłem utrzymania blisko 20 tysięcy mieszkających tam ludzi jest kopalnia rud żelaza. Rudę żelaza ze złóż pod Kiruną zaczęto wydobywać już w XIX wieku. Dzięki niej rozwinęło się nie tylko miasto Kiruna, ale również przyczyniła się do umocnienia całej szwedzkiej gospodarki.
To największe błogosławieństwo, ale jednocześnie przekleństwo mieszkańców, którzy w najbliższym czasie, ze względu na szkody górnicze mogą stracić dach nad głową. Szwedzki państwowy koncern górniczy LKAB, zarządzający kopalnią, dotarł właśnie do poziomu wydobycia około 1 km poniżej powierzchni miasta.
Istnieje spore ryzyko, że w niedalekiej przyszłości domy zapadną się i wówczas całe miasto znajdzie się pod ziemią. W związku z tym mieszkańcy dostali dwie opcje do wyboru – zamknąć kopalnię i stracić środki do życia lub przenieść domy w inne miejsce. Zdecydowali się na drugie rozwiązanie. W 2013 roku rozpisano międzynarodowy konkurs na najlepszy projekt „Nowej Kiruny”. Jego zwycięzcą zostało szwedzkie biuro White Architects.
Proces przeniesienia miasta o 3 km ma być długotrwały i zakończyć się dopiero w 2033 roku. W ciągu tego okresu ma zostać
3000 budynków mieszkalnych. Hotele, biura, szkoły i szpital będą przenoszone do nowych budynków
Najpierw architekci mają odtworzyć centrum z zabytkową wieżą z zegarem oraz stworzyć bazę transportową do kopalni. W dalszej kolejności zostanie wybudowany nowy ratusz, za którego projekt odpowiedzialna jest pracownia Henning Larsen Architects. Mieszkańcy nowego miasta otrzymają również bibliotekę i basen. Największym wyzwaniem dla grupy White Architects będzie drewniany kościół z 1912 roku, wybrany w 2001 roku najpiękniejszym budynkiem Szwecji. Budynek będzie rozebrany i odbudowany w nowym miejscu z użyciem tych samych materiałów.
Wszystkie koszty związane z tą niecodzienną inwestycją pokryje kopalnia. W projekt zaangażowanych jest tysiące osób – urbanistów, architektów, architektów krajobrazu, biologów i ekologów, socjologów, inżynierów, budowniczych, konstruktorów, odpowiedzialnych. Mieszkańcy, których domy ze względu zły stan techniczny nie zostaną przeniesione w nowe miejsce, otrzymają ekwiwalent w wysokości wartości nieruchomości powiększonej o 25% na nowe lokum. Pieniądze będą mogli przeznaczyć na nowe lokum.
Źródło zdjęć: white.se