Czy marmurowa tablica, pomnik bądź nazwa ulicy to odpowiedni sposób uczczenia pamięci wybitnej osoby? Ostatnio możemy przekonać się, że istnieją też inne rozwiązania. Bardzo ciekawym i nowatorskim pomysłem jest projekt ścieżki edukacyjnej, który niejako zaprasza spacerowiczów do zapoznania się z twórczością znanego reportażysty.
Ryszard Kapuściński (1932-2007) to polski reportażysta, publicysta, poeta i fotograf, zwany „cesarzem reportażu”. Autor m.in. takich dzieł jak: Cesarz, Lapidarium, Heban, Imperium czy Podróży z Herodotem. Jego twórczość była wielokrotnie nagradzana zarówno w Polsce, jak i poza granicami naszego kraju.
fot. Paweł Król
24 czerwca 2010 r. na Polu Mokotowskim w Warszawie została otwarta upamiętniająca jego twórczość trasa spacerowa – „Ścieżka Kapuścińskiego”. Jej autorami są projektantki z pracowni Knockoutdesign i grafik Marian Misiak.
Droga mierzy 2 km długości i przebiega dokładnie w miejscu codziennych spacerów po Polu Mokotowskim Kapuścińskiego. Trasa prowadzi spacerowiczów- czytelników przez czternaście punktów. Poszczególnym miejscom przypisano odpowiedni cytat, pochodzący z tekstów Kapuścińskiego.
fot. Paweł Król
Ścieżka swój początek ma przy skrzyżowaniu Al. Niepodległości z ul. Wawelską.
Przy wejściu do parku znajduje się informacja o Ryszardzie Kapuścińskim i nowo powstałej ścieżce w języku polskim, angielskim i braila. Znajduje się tutaj plan ścieżki edukacyjnej oraz oś czasu, na której zamieszczono publikacje polskiego reportażysty.
W projekcie uderza prostota i elegancja. Autorom projektu zależało na tym, by wprowadzane w krajobraz parku elementy małej architektury stanowiły jedną całość. Wszystkie punkty łączy ścieżka spacerowa w wyznaczonym kierunku.
fot. Paweł Król
Ważny aspekt w projektowanej przestrzeni stanowią mapy. Pełnią rolę zarówno informacji jak i identyfikacji wizualnej miejsca. W dwóch punktach ścieżki umieszczono moduły pionowych słupów wykonanych ze szkła i stali. Znajdują się na nich informacje dotyczące twórczości Kapuścińskiego, tytuły książek, fotografię. Informacje obejmują także nazwy państw, opisywanych w danej książce. Kraje te zaznaczone są na wpisanych w moduły mapach świata.
fot. Paweł Król
Kolejny ważny element to, jak nazywają projektanci, „mikromapki”, usytuowane w nawierzchni ścieżki. Pełnią funkcję treściwych informacji wizualnych, które ułatwiają użytkownikowi przestrzeni swoja lokalizację. Wszystkie te elementy zorientowane zostały zgodnie z kierunkiem północy.
Projekt wyróżnia także charakterystyczne liternictwo i użyty materiał. Połączone tutaj linie tekstu na tle jasnych bloków tworzą ciągi wersów dzieł Kapuścińskiego. W każdym z czternastu punktów projektowanej Ścieżki układają się one w inną formę, zależnie od treści cytatu oraz specyfiki miejsca, w którym zostały umieszczone.
fot. Paweł Król
fot. Paweł Król
fot. Paweł Król
Ciekawy efekt wizualny zapewnia tutaj użyty materiał. Stalowe litery niejako wygrawerowano w białych prefabrykatach z betonu architektonicznego. Warto zauważyć, że liternictwo to wykorzystano także w grafice drukowanej projektu. Wszystkie elementy ściśle łącza się ze sobą i ułatwiają odbiór przestrzeni.
Jak tłumaczą twórcy ścieżki: „Projekt ma charakter lapidarny. Poza decyzjami dotyczącymi uporządkowania elementów w przestrzeni, nie zawiera wypowiedzi ani komentarzy dotyczących osoby i twórczości Ryszarda Kapuścińskiego. W tej roli postanowiliśmy wykorzystać jego własne słowa i fotografie.”
fot. Paweł Król
Ścieżka Ryszarda Kapuścińskiego to przykład jak w niebanalny sposób upamiętnić postać wybitnego człowieka. Projekt pokazuje integrację kilku dziedzin projektowania. Bardzo istotną rolę odgrywają w projekcie: litera, słowo i mapa. Ponadto tym, co określa powstały projekt jest przede wszystkim prostota użytych form.
Autor: Anna Raczyńska